Sam przejazd pojazdu ponadgabarytowego u nie jest największym wyzwaniem w dowiezieniu gabarytu z punktu A do puntu B. Najważniejsze jest dobre planowanie tras, któze bierze pod uwagę wszystkie ograniczenia wynikające z charakterystyki ładunku, techniczne możliwości transportu na danej trasie i oczekiwany termin dostawy.
Transporty ponadgabarytowe, czy wielkogabarytowe to transporty drogowe ponadnormatywnych ładunków. Przykłady takich ładunków to: reaktory, turbiny, wagony kolejowe, cześci wiatraków lub inne duże obiekty, maszyny bądź urządzenia. Ich ponadnormatywność najczęściej wynika ze zbyt dużej wagi lub rozmiaru. Transportuje się je z wykorzystaniem ciągników siodłowych na specjalnych – zwykle wieloosiowych (najczęściej dłuższych niż standardowych) naczepach.
Ograniczenia w transporcie
Transporty te, jeżdżą w konwojach z udziałem pilotów, prowadzących i zamykających transport. Realizowane są w nocy, między innymi z uwagi na mniejszy ruch i aspekty bezpieczeństwa.
Do tych ograniczeń należą między innymi:
- Wielkość ładunku (długość, szerokość, wysokość),
- Waga ładunku,
- Waga całego zestawu,
- Szerokość jezdni,
- Nośność, wysokość i szerokość mostów i wiaduktów,
- Wymiary bram, bramek i innej infrastruktury drogowej,
- Wysokość linii energetycznych i telekomunikacyjnych,
- Budynki sąsiadujące z wytyczoną trasą,
- Ronda, skrzyżowania, parkingi,
- Znaki drogowe,
- I inne.
Prędkość poruszania się konwoju „gabarytowego” na trasie bez przeszkód jest zwykle podobna do prędkości dużych ciężarówek. Konwój zawsze porusza się w towarzystwie pilotów, którzy asystują kierowcy w zasadzie w każdej sytuacji na drodze. Przygotowują trasę i „sprzątają” po przejeździe.
Do ich zadań między innymi należy:
- Rozkręcanie i skręcanie znaków drogowych,
- Podnoszenie i zabezpieczenia linii energetycznych i telefonicznych,
- Zabezpieczanie przydrożnych drzew,
- „Ręczna asysta” przy pokonywaniu wąskich lub niskich miejsce,
- I co najważniejsze – przygotowanie planu trasy.
Planowanie tras
Dobre zaplanowanie trasy przejazdu – biorąc pod uwagę wszystkie parametry ładunku i możliwości drogi – jest zdecydowanie największym wyzwaniem przy realizacji przejazdu gabarytowego. Każdy kilometr musi być precyzyjnie zaplanowany, nie tylko pod kątem możliwości przeprawy, ale także czasu przejazdu. W przypadku największych i najcięższych ładunków może być wymagana jednorazowa zgodna zarządcy drogi – oczywiście jeśli istnieje możliwość wytyczenia trasy z zachowaniem bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Dziś do planowania takiej trasy można pokusić się o wykorzystanie narzędzi informatycznych – algorytmów VRP – Vehicle Routing Problem. Ich rolą jest przygotowanie optymalnej trasy przejazdu na podstawie danych parametrów i ograniczeń infrastrukturalnych. Zastosowanie tego typu narzędzi możne ułatwić pracę planisty i znacznie skrócić ją w czasie.